Hoa sầu riêng mọc thành từng chùm trên cành chính hoặc thân, mỗi chùm có trung bình từ 1 – 45 hoa, hoặc từ 10 – 25 hoa/chùm, chùm hoa của giống sầu riêng Monthong có từ 5 đến 30 hoa. Hoa sầu riêng mọc trên các cành lớn và khỏe, mỗi chùm có từ 1 – 80 hoa. Các hoa trên một chùm thường phát triển không đồng đều, nên trái sẽ có kích thước không bằng nhau.
Theo khảo sát tại Cẩm Mỹ, Đồng Nai cho thấy sầu riêng Sữa hạt lép Chín Hóa có trung bình 52 hoa/chùm; Ri 6 có 58 hoa/chùm và Dona có 74 hoa/chùm. Tại Tân Phú (Đồng Nai) đa số vườn ghi nhận sầu riêng Ri 6 và Monthong cho 30 – 31 hoa/chùm. Như vậy, số hoa trên mỗi chùm có thể thay đổi tùy theo giống và điều kiện đất đai và khí hậu của từng vùng.
Hoa sầu riêng thuộc loại hoa hoàn toàn – lưỡng tính (hermaphroditic), nghĩa là có đủ hai bộ phận đực (nhị) và cái (nhụy) nhưng hai bộ phận này không chín cùng lúc khi hoa nở. Ngoài ra, hoa sầu riêng thuộc loại hoa nở về đêm (nocturnal) và có mùi rất mạnh. Thông thường hoa sầu riêng có 5 cánh nhưng cũng có thể có 4 cánh như giống D88 hay 6 cánh như giống D8 và D104 có sự thay đổi tương ứng với số cánh hoa.
Sự miên trạng mầm hoa sầu riêng
Hoa sầu riêng khi mới hình thành những chấm nhỏ (dot stage) có thể đi vào giai đoạn miên trạng (dormancy) nếu gặp điều kiện thời tiết không thuận lợi như có lượng mưa chỉ 10/mm/ngày. Một số nghiên cứu cho thấy rằng khi xử lý thiourea ở nồng độ 500, 1.000 hay 1.500 ppm sau khi xử lý paclobutrazol ở nồng độ 1.000 ppm trên giống Chanee làm phá vỡ sự miên trạng và làm tăng số hoa gấp 20 lần so với đối chứng không phun Paclobutrazol và tăng 75% so với thực nghiệm có phun Paclobuthzol nhưng không phun thiourea. Tuy nhiên, nếu lượng mưa trong ngày trên 35 mm thì áp dụng thiourea không hiệu quả.
Sự phát triển của chùm hoa
Thời gian từ khi nhú mầm hoa đến khi hoa nở tùy theo giống, 43 – 48 ngày trên giống cơm vàng sữa hạt lép, 46 – 50 ngày trên giống sầu riêng Khổ qua xanh và 56.7 ngày trên giống sầu riêng Ri 6. Ở ĐBSCL kết quả quan sát cho thấy thời gian phát triển của chùm hoa đến khi hoa nở của giống sầu riêng Monthong trung bình từ 45 – 50 ngày trong khi ở Thái Lan, cho biết các bộ phận bên trong hoa sầu riêng Monthong phát triển hơn 1 tháng.
Sầu riêng được du nhập vào Úc từ năm 1975 bởi một số ít nông dân muốn trồng cây ăn trái nhiệt đới. Các vườn bắt đầu trồng thương mại từ năm 1980 ở Bắc Queensland và năm 1984 ở Darwin (thủ phủ của vùng lãnh thổ phía Bắc). Đến nay, ngành trồng sầu riêng vẫn chỉ ở quy mô nhỏ, do sản lượng thấp nên sầu riêng sản xuất tại Úc chỉ tiêu thụ ở thị trường nội địa. Khí hậu ở phía Bắc Queensland rất phù hợp để trồng sầu riêng, đặc biệt là các dãy đất ven biển xung quanh Cairns trải dài đến Cape Tribulation, từ vĩ độ 18 độ Nam đến 16 độ Nam. khí hậu của Darwin không thuận lợi cho sự phát triển của cây sầu riêng so với ở Bắc Queensland. Darwin có hai mùa rõ rệt, mùa khô và mùa mưa với lượng mưa hằng năm khoảng 1.600 mm (0’’Gara và ctv.,2004). Cây sầu riêng phát triển không tốt ở vùng Kununurra thuộc bang Tây Úc.
